Nuttig, handig, interessant: bijvoeglijk naamwoorden zijn overal en onvermijdelijk. Dus is het zinvol, lonend, boeiend, aantrekkelijk, noodzakelijk et cetera om er sprekend en schrijvend mee te kunnen werken. Daarvoor zijn twee dingen nodig.
Het gaat veel over foto’s in Последний кадр (laatste kader, frame, shot). En over de herinneringen als je ze na lange tijd weer terug- of voor je ziet. И только эти фотографии напоминают о том, en alleen die foto’s herinneren eraan, что когда-то всё было так здорово, dat alles ooit geweldig was.
Het grootste land ter wereld (Size Matters) neemt een heel andere positie in als het gaat om inwoneraantal. De nummer 1 in oppervlakte is pas nummer 9 in bevolking, en staat op het punt te verdwijnen uit de top 10. Ruslands bevolking krimpt.
‘De man die we allemaal kennen: Poetin. Heeft dat dan nog een bepaalde betekenis, die naam?’ Vraag uit een interview van FunX met Ellen Rutten, ter gelegenheid van de Dag van de Russische taal (6 juni) 2019.
Ivan Kurochkin en Vitaly Talyzin (uit Sint-Petersburg) zijn en vormen Electroforez. Ook gespeld met k, wat dichter bij het Russisch ligt maar verder weg staat van het Engels. Zowel in de muziek als bij elektroforese gaat veel vanzelf, en dan heb je weinig mensen nodig.
Minimaal twee dingen moet je weten over een van de klassieke symbolen voor Rusland. Ten eerste dat de matroesjka (матрёшка) pas in Rusland wordt gemaakt sinds eind negentiende eeuw (ca. 1890). Er zit ook iets Japans in (sommigen beweren Chinees), en van oorsprong is het kinderspeelgoed. Ten tweede, en let op, een matroesjka is een matroesjka.
Een bastaardkruising tussen The Stooges’ I Wanna Be Your Dog (1969) en Anton Tsjechovs De dame met het hondje (1899). Een beetje rock-‘n-roll en een beetje beschaafd. Хочу погладить твою корги: ik wil je corgi aaien.
Gemak dient de mens. En de talige mens (sprekend of tikkend/swypend/schrijvend) is gediend met shortcuts in de vorm van afkortingen, inkortingen en acroniemen. Die zijn populair in elke taal, want waarom lang doen als het kort kan.
Slava KPSS (Слава КПСС) = Вячеслав Машнов, van 1990 en uit het best wel verre oosten, Kharabovsk of Хабаровск. Keerde zich als rapper – ook onder de naam Соня Мармеладова, een personage uit Misdaad en straf, en onder bijnaam Гнойный, dat zoiets als etterig betekent – met een diss tegen velen.
Nadat de Sovjet-Unie uiteenviel (1991) maakte Alexey Titarenko (1962) in thuisstad Sint-Petersburg zijn misschien wel beste foto’s. Ten minste veel van zijn bekendste, te vinden in o.a. City of Shadows (Город теней). Er viel ook veel te registreren, maar Titarenko deed meer dan dat.
Ook in Rusland is de sigaret behoorlijk aan banden gelegd. Op veel plaatsen is roken verboden, en lang niet iedereen heeft het daar moeilijk mee. Maar in muziek is de sigaret nooit weggeweest, en bracht roken niemand schade toe. Zonder filter of waarschuwingen: dit zijn Russische liederen over rookwaar om diep te inhaleren.
Natuurlijk is er ook een Russische versie van de kat die krullen van de trap krabt. En de Russische taal zou zichzelf niet zijn als daar niet een hele verzameling van was. Plus recordpogingen om ze zo snel mogelijk goed uit te spreken.
Zet je schrap – voor wat er net wat vriendelijker uitziet dan het klinkt: Vuara uit Petrozavodsk of Петрозаводск (Karelië). De eigen omschrijving (op Bandcamp) laat zich lezen als een waarschuwing: ‘A clot of dark and chaotic sound straight from the belly of Karelian swamps, escaping from the throat with a cry of socio-political longing.‘
Rusland heeft niet de beste reputatie als het aankomt op lhbt/lgbt-rechten en -acceptatie. Maar het is er niet onmogelijk en ook niet strafbaar om met wat voor oriëntatie dan ook door het leven te gaan. Wel verboden (sinds 2013) is propaganda van niet-traditionele seksuele relaties (Wikipedia).
Meerdere dingen zijn klein of bescheiden aan Киви кошелёк (2019) van Хадн дадн. Vanaf de eerste woorden al. Я переведу 900 рублей: ik maak 900 roebel over – 9 euro 88 naar de koers van nu. На киви кошелёк: naar de betaaldienst (кошелёк is portemonnee) van Qiwi.
Over Russische woorden wordt heel wat gestruikeld. Vanwege niet weten waar de klemtoon ligt, door die vreemde klanken, of omdat het gewoon tongbrekers zijn. Wat nogal overdreven klinkt, maar zo heet het nou eenmaal. Hier moeilijke en lange woorden waarover je je tong (niet) breekt.
Lousine Gevorkyan (1983) dook al een keer op bij Тараканы!, maar is buiten zulke uitstapjes zangeres in eigen project Louna. Rock uIt Moskou (sinds 2008) met zo nu en dan een boodschap: ‘The band is best known for its socially conscious songs criticizing Russian political elites’ (Wikipedia).
Een overbodige vraag, dat staat voorop. Je hoort hier overal hoe Russisch klinkt, en dan kom je zelf wel tot een antwoord als je dat nog niet gedaan had. Misschien toch interessant om eens te horen hoe anderen de klank van het Russisch ervaren. Ook om te zien wat voor reputatie de taal geniet (of verdraagt).
In Rusland betaal je met de roebel. En met kopeken. Die je vast nog nooit gezien hebt als je nooit in Rusland bent geweest. Maar daarvoor is er nu internet, en straks gaan er weer vliegtuigen. Hier alvast over het geld dat je dan nodig hebt. En over waar de woorden voor geld vandaan komen.
Bepaald geen vriend van Rusland, dit heerschap. Het tegendeel is eerder waar. Timur Mutsurayev komt uit Tsjetsjenië (Grozny, 1976), en is voorstander van Tsjetsjeense onafhankelijkheid – dan praten we algauw over vijanden.
Na als eerste de gewone getallen of hoofdtelwoorden, hier en als tweede de rangtelwoorden. Zoals eerste en tweede. In het Engels ordinal numbers, en in Russisch порядковые числительные (klemtoon twee keer op de tweede lettergreep). Meestal makkelijk af te leiden van het hoofdtelwoord – al zijn o.a. eerste en tweede daar meteen een uitzondering op.
Кот Балу (Kot Balu) komt niet uit Rusland maar uit buurland Kazachstan. Teksten in het Russisch, op de muziek waait iets exotisch mee. Слова слова (2011) is goed voor je woordenschat, want levert wat de titel belooft.
De joker in het kaartspel, het paard bij schaken: wie onder de zes naamvallen zo’n eigenzinnige zoekt, komt algauw uit bij de vierde. Regels voor de accusatief of винительный падеж zijn eenvoudig, en toch (of juist daardoor) word je er makkelijk door verrast.
‘Encounters with Russians from six different generations help us get to know a Russia beyond Moscow and the Kremlin. Away from the 75th Victory Day parade and displays of military might, we meet the people of Russia. They tell us of a nation poised between tradition and the future.’
Pop met een kunstzinnig randje. Toegankelijk maar origineel. Дайте танк (Geef tank), met tussen haakjes officieel een uitroepteken, omschrijft de eigen stijl als Гаражный рок для танцоров-интровертов, скучающих по русскому языку, Garagerock voor introverte dansers die de Russische taal missen. Voor de kleine maar fijne doelgroep dus.
Nog een reden om Russisch te leren (zie Waarom Russisch) is dat Russen geen Engels spreken. Dat wil zeggen, lang niet iedereen. En van degenen die het wel doen, niet iedereen even goed. How come? Daarover het volgende. Met aan het eind de Russen zelf aan het woord.
Punk is vaak maatschappelijk geëngageerd, maar de aard van het engagement kan verschillen. Индульгенция (Indulgencia) zal ook veel punks tegen de schenen schoppen met Феминистка (Feministe, 2014). Vanuit waarden die in het genre ongebruikelijk zijn, namelijk christelijke – en dat is misschien wel het punkst van alles.
